Platon

Wszystko o Platonie, jego życiu i twórczości

Zdania Platona zawierają kulturę narodów; są kamieniem węgielnym szkół; Stanowią one oryginalne źródło wszelkiej literatury. Reprezentuje dyscyplinę w logice, arytmetyce, smaku, proporcji, języku, retoryce, ontologii, moralności i mądrości praktycznej. Takiego zasięgu spekulacji filozoficznych na świecie nie było nigdy. Była to Biblia mądrych przez dwadzieścia dwa wieki. I konkluduje: Platon jest filozofią, a filozofia jest Platonem.

Nikt nie może zaprzeczyć, że Platon był jedną z najwspanialszych postaci, jakie stworzyła ludzkość. Dzięki wyjątkowo przejrzystej inteligencji udało mu się przyswoić całą wiedzę swoich czasów, studiując filozofów, którzy go poprzedzili: Talesa, Anaksymandera, Anaksymenesa, Ksenofanesa, Heraklita, Parmenidesa, Empedoklesa, Anaksagorasa, Leukipposa, Demokryta i innych nieletnich, a także posiadał był przez dziesięć lat uczniem Sokratesa, prawdopodobnie najwybitniejszej postaci myśli helleńskiej.

Ojciec Antônio Vieira nazywa Platona „boskim”. Gonçalves Viana, wielki portugalski filolog i filozof, tak mówi o nim: Platon był w rzeczywistości najsłynniejszym filozofem starożytności. Manuel Garcia Morente, szanowany filozof hiszpański naszego stulecia, posuwa się nawet do stwierdzenia, że Arystoteles w zasadzie nie zrobił nic innego, jak tylko ukształtował i nadał wspaniałą formę architektoniczną elementom istniejącym w filozofii Platona.

Życie Platona

Platon urodził się w Atenach w 427 r. p.n.e. C. Był synem Arístona i Perictioné. Ariston był człowiekiem bogatym, którego dynastia sięga początków Aten. Dał swojemu synowi, którego nazwał Arystotelesem, najlepsze wykształcenie, jakie można było wówczas zapewnić. Platão to przezwisko, które zyskał jako młody człowiek ze względu na swój atletyzm. Według niektórych autorów tym słowem wyróżniano mężczyzn o szerokich ramionach.

Platon nie miał żony ani dzieci. Podróżował przez Wielką Grecję, gdzie pił nauki pozostawione przez Pitagorasa, przeszedł przez Egipt, a według niektórych był także na Wschodzie.

Początkowo poświęcił się poezji, porzucił kultywację muz, aby poświęcić się filozofii. Kiedy poznał Sokratesa, miał osiemnaście lat i towarzyszył mu przez dziesięć lat, aż do 399 roku p.n.e. C., kiedy umarł Sokrates.

W 387 r. C. założył swoją szkołę w ogrodach Academus, odtąd poświęcając się nauczaniu i komponowaniu swoich dzieł. Pierwsi wielcy myśliciele w historii ludzkości, znamy ich dzisiaj jako przedsokratejskich. Sokrates jest nicią łączącą tych myślicieli i wielkich filozofów. Samego Sokratesa można nazwać myślicielem/filozofem. Platon jest bez wątpienia wielkim filozofem. Jaka jest różnica, którą chcemy tu ustalić pomiędzy myślicielem a filozofem?

Myśliciel i filozof

Myśliciele starali się ukazać, utrwalić i dostarczyć „myśl” bytowi. Oznacza to, że myślenie jest pod kontrolą bytu; myślenie postrzega byt w przejawie samego bytu. Dlatego Parmenides stwierdza, że byt jest, a niebyt nie. Filozof przeciwnie, pokazuje, maluje i eksponuje świat, w którym żyjemy, poprzez system idei, które cudownie się splatają. Tam postać Arystoklesa wyłania się i rośnie.

Studiując główne dzieła Platona, można dojść do wniosku, że dużą część swojej filozofii zawdzięcza on Parmenidesowi, a drugą Sokratesowi. I nie można zaprzeczyć, że niemal całą wiedzę, jaką możemy posiadać na temat filozofii sokratesa, zawdzięczamy dziś.

Wiemy już, że Sokrates jest, można powiedzieć, odkrywcą tego pojęcia. Wiemy również, że głównym przedmiotem zainteresowania filozofii sokratesa jest moralność. Sokrates pragnie, aby moralności można było się uczyć i nauczać, tak jak uczy się i uczy gramatyki. Dlatego Sokrates jest przekonany, że zły jest taki, ponieważ nie wie.

Platon z kolei przyjmuje ideę koncepcji wyznawaną przez Sokratesa. To tylko poszerza ideę koncepcji. Dla niego ta idea nie ogranicza się do samej cnoty, ale obejmuje wszystko, wszystko w ogóle. W tym przypadku należy uznać, że Platon przyłącza się do pojęciowego wkładu Sokratesa w nauki Parmenidesa: łączy ideę bycia z ideą pojęcia, ustanawiając w ten sposób swoją teorię idei.

Filozofia i rzeczywistość

Platão faz distinção entre aparência e realidade o que, aliás, já está implícito na filosofia de Parmênides. Ora, se existe um mundo de realidade e um mundo de aparência, deve-se procurar saber como se pode distinguir um do outro. Sabe-se que as aparências são diagnosticadas por nossas sensações, ao passo que as nossas idéias diagnosticam o mundo da realidade. Por aí se vê que só podemos aproximar-nos da realidade através do pensamento.

Morente assinala que a ideia é uma intuição intelectual do ponto de vista do sujeito que a intui. Deixemos agora o sujeito que a intui e tomemos a ideia em si mesma, ela, a intuída nessa visão, é o objeto da visão, portanto a ideia é duas coisas.

Em primeiro lugar, unidade, reunião indissolúvel, amálgama de todos os caracteres de uma coisa, definição dos seus caracteres, a essência deles, o que eu denomino de consistência. E, em segundo lugar, Platão confere a isto existência real. De modo que as idéias são as essências das coisas do mundo sensível.

Cada coisa no mundo sensível tem sua ideia no mundo inteligível, e então aplica Platão, sem rodeios, a cada uma dessas unidades que chama ideia, os caracteres que Parmênides aplica aos seres em geral. Quer dizer: uma ideia é sempre uma. Há muitas idéias. O mundo das idéias está cheio de idéias, porém cada ideia é uma unidade absolutamente indestrutível, imóvel, imutável, intemporal, eterna.

Teoria bycia wydedukowana przez Platona jest pozorem iluzorycznym, który odpowiada zwodniczej, rozsądnej opinii; Prawdziwa wiedza to ta, która odnosi się do esencji, do idei. W tym miejscu ustanawia się ideał platoński, a następnie ustanawia się antyteza między światem fenomenologicznym, utworzonym przez postulaty wrażliwości, a światem esencji, do którego można dotrzeć jedynie poprzez indukcję i definicję, jak nauczał także Sokrates. Myśląc w ten sposób, Decartes stwierdza: Je suis une wybrał qui fale, je suis une substancja pensante.

Platon stwierdza, że idee są żywe, a nie bezwładne, jak mogłoby się wielu wydawać. Dla niego najważniejsza jest idea Dobra, gdyż stanowi ona naturę Boga, suwerennego stwórcy Kosmosu. Dobro nie może być przyczyną zła. Nie można jednak zaprzeczyć istnieniu zła. Istnieje przyczyna, która jest przeciwna Dobru. Ważne jest to, że wszystkie idee skłaniają się ku idei wyższej od nich wszystkich, czyli idei Dobra.

Pragnie, aby Państwo dostosowało się do idei Dobra, dlatego swoją filozofię, swoją metafizykę i swoją ontologię oddaje na służbę teorii politycznej Państwa. Uważa on, że jeśli idea Dobra jest ideą najwyższą, tą, która rządzi i porządkuje wszystkie inne idee, to w ten sam sposób pośród wszystkiego, co istnieje w świecie zmysłowym, to co powinno i musi pokrywać się z ideą Dobrze, jest stan. Dlatego pisze te dwie godne podziwu książki – Republikę i Prawa, w których głębiej bada powstawanie idealnego państwa i dochodzi do wniosku, że idealnym państwem byłoby takie, którego przywódcami byli filozofowie.

Nie należy jednak sądzić, że filozofia platońska jest idealistyczna, jak chcieliby filozofowie szkoły marburskiej. Nie, dla Platona idee są rzeczywistościami, które w istocie istnieją, jedynymi naprawdę istniejącymi, ponieważ rzeczy, które widzimy i których dotykamy, są jak efemeryczne cienie. Filozofię Platona należy zatem rozumieć jako realizm idei.

Uczenie się człowieka

W alegorii jaskini Platon podsumowuje naukę człowieka, poszukującego prawdziwych idei w cudownym świecie niepoznawalnego. To właśnie w tej alegorii Platon dokonuje porównania świata zmysłowego i świata inteligibilnego. W tym celu wykorzystuje cienie rzucane na dno ciemnej jaskini, gdy przez jej wejście przechodzą przedmioty oświetlone światłem słonecznym.

Wyobraźcie sobie, mówi, kilku mężczyzn mieszkających w mieszkaniu w kształcie jaskini z dużym otworem po jasnej stronie. Są tam od dzieciństwa, uwięzieni w łańcuchach, które unieruchamiają je całkowicie i w taki sposób, że nie mogą ani zmienić miejsca, ani odwrócić głowy i widzą jedynie to, co jest przed nimi. Światło dociera do nich z ognia rozpalonego w pewnej odległości za nimi, na wzniesieniu ziemi. Pomiędzy tym ogniem a więźniami znajduje się podwyższone przejście, wzdłuż którego wyobraź sobie mały murek, podobny do balkonów, które iluzjoniści budują między sobą a swoimi pomocnikami i nad którymi pokazują swoje cuda. A teraz pomyśl, że obok tej ściany niektórzy ludzie noszą wszelkiego rodzaju przedmioty. Takie przedmioty są przenoszone ponad wysokość muru, a ludzie, którzy je przewożą, jedni mówią, inni milczą.

Os prisioneiros, nessa situação, jamais viram outra coisa senão as sombras, jamais ouviram outra voz senão os ecos que reboam no fundo da caverna. Falarão das sombras como se fossem objetos reais, terão os ecos como vozes verdadeiras. Esses estranhos prisioneiros são semelhantes a nós, homens.

Pensa agora no que lhes acontecerá se forem libertados das cadeias que os prendem e curados da ignorância em que jazem. Se um dentre eles se levantar e volver o pescoço, e caminhar, e erguer os olhos para o lado da luz, certamente tais movimentos o farão sofrer, e a luz ofuscar-lhe-á a visão e impedirá que ele veja os objetos cuja sombra enxergava há pouco. Ficará deveras embaraçado e dirá que as sombras que via antes são mais verdadeiras que os objetos que são agora mostrados.

E se tal prisioneiro, arrancado à força do lugar onde se encontra, for conduzido para fora, para plena luz do sol, por acaso não ficaria ele irritado e os seus olhos feridos? Deslumbrado pela luz, porventura não precisaria acostumar-se para ver o espetáculo da região superior? O que a princípio mais facilmente verá serão as sombras, depois as imagens dos homens e dos demais objetos refletidos nas águas, e finalmente será capaz de ver os próprios objetos.

Então olhará para o céu. Suportará mais facilmente, à noite, a visão da lua e das estrelas. Só mais tarde será capaz de contemplar a luz do sol. Quando isso acontecer reconhecerá que o sol governa todas as coisas visíveis e também aquelas sombras no fundo da caverna.

Lembrando-se então da sua primeira morada, da sabedoria que nela se processa, de seus companheiros de cativeiro, alegrar-se-á com a sua mudança e lastimará a sorte deles. Não sentirá ciúmes das honras, louvores e distinções que lá se distribuem. Preferirá, como o herói de Homero, ser apenas um trabalhador da roça, a serviço de um pequeno lavrador, e sofrer tudo no mundo, a voltar às suas antigas ilusões e viver como vivia.

Supõe que nosso homem volte à caverna e vá sentar-se em seu antigo lugar. Nessa passagem da luz clara para a obscuridade não lhe ficariam os olhos como que submersos em trevas? E se, enquanto tivesse a vista confusa, pois bastante tempo se passaria até que os olhos se acostumassem novamente à obscuridade, tivesse que dar opinião sobre as sombras, numa conversa com seus companheiros, não lhes provocará risos de mofa e não dirão eles que, tendo ido para a região superior, voltou com a vista defeituosa de sorte que não vale a pena subir até lá? E se insistisse e tentasse soltá-los e levá-los para o alto, não haveriam eles de pegá-lo e matá-lo?!

Sam Platon, interpretując alegorię jaskini, wyjaśnia, że podziemna jaskinia to świat widzialny. Ogień, który go oświetla, to światło słoneczne. Więzień, który wznosi się na wyższy poziom i kontempluje jego cuda, jest duszą, która wznosi się do świata zrozumiałego. Tak właśnie myślę, ale tylko Bóg wie, czy to prawda. W każdym razie uważam, że na najwyższych krańcach zrozumiałego świata znajduje się idea dobra, której prawie nie dostrzegamy, ale kiedy ją kontemplujemy, dochodzimy do wniosku, że jest ona przyczyną wszystkiego, co piękne i dobre.

Alegoria ta rozwija myśl metaforyczną, a własne wyjaśnienia filozofa mogą poprowadzić nas różnymi ścieżkami, nawet antagonistycznymi. Pierwszą ideą, która nas uderza, jest poszukiwanie logicznej interpretacji znaczenia tej asymilacji Słońca z ideą Dobra. Symbolem, alegorią lub mitem, gdy jest używany przez niefilozofa, jest: główna przyczyna rozprzestrzeniania się błędu; Stosowana jednak przez filozofa staje się szeroką ścieżką dostępu do prawdy.

O que são as sombras projetadas no fundo da caverna senão esse mundo natural, na maioria das vezes, o único que percebemos? Os prisioneiros somos nós mesmos, agrilhoados ao erro e à ignorância. Aquele prisioneiro que se liberta, que sai do fundo da caverna e atinge o espaço superior, é o homem que procura livrar-se da sua ignorância.

É o homem que busca o aperfeiçoamento moral e intelectual, através do estudo, da pesquisa. Se persistir na busca do saber, se lutar incessantemente contra a própria ignorância, alcançará, sem dúvida alguma, aquele mundo onde brilha o sol da sabedoria. Os que não quiserem acompanhá-lo, continuarão imersos nas trevas, enxergando apenas as sombras enganosas e fugidias da ignorância e do erro.

Istnieje ogromna różnica pomiędzy cieniami rzucanymi przez obiekty i pomiędzy tymi samymi obiektami. Jednak cienie są bezsprzecznie uczestnikami rzeczywistości mijanych obiektów.

W ten sposób dochodzimy do wniosku, że istoty, wszystkie istoty, które kontemplujemy w wrażliwym świecie, w naszej wrażliwej egzystencji, to nic innego jak przemijające cienie, efemeryczne, przemijające cienie, maleńkie reprodukcje czystego, wiecznego, doskonałego, niezmiennego, zawsze równego. , całkowicie równe, tworzące całość ucieleśnioną w świecie idei.